O właścicielach domowych instalacji fotowoltaicznych często mówi się: “prosumenci”. Ale co to w ogóle znaczy?
Kim oni są? Jakim zasadom rozliczania z zakładem energetycznym podlegają? Czy firma może być prosumentem? I czy każdy, kto korzysta z mikroinstalacji jest prosumentem? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w naszym artykule.
Prosument, czyli producent i konsument w jednym
Pojęcie “prosument” powstało w wyniku połączenia słów “producent” i “konsument”. Oznacza to, że osoba będąca prosumentem jednocześnie produkuje i konsumuje energię.
Czy ktoś sobie takie słowo po prostu wymyślił? Oczywiście, że nie. Reguluje to Ustawa z 19 lipca 2019 roku o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw, w której możemy przeczytać:
„Prosument energii odnawialnej – odbiorca końcowy wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji, pod warunkiem że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, nie stanowi to przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 649 i 730).”
Mówiąc prościej – prosument to osoba fizyczna, rolnik lub przedsiębiorca. W przypadku tej ostatniej grupy często jednak pada pytanie:
Czy firma może być prosumentem?

NEWS
Od dłuższego czasu w kuluarach polskiego rządu głośno mówi się o specjalnym rozporządzeniu zmieniającym zasady bycia firmą-prosumentem na bardziej korzystne. Niestety, na ten moment nadal nie znamy żadnych szczegółów.
Czy rolnik może być prosumentem?
Tak. Musi jednak spełnić kilka warunków. Jakich?
Po pierwsze – rolnik musi mieć podpisaną umowę z jednym operatorem energetycznym na przesył i dostarczanie energii (tzw. umowa kompleksowa, która reguluje sprzedaż i transport energii elektrycznej).
Po drugie – rolnik musi udokumentować, że produkuje energię na własne potrzeby, czyli np. na potrzeby własnego domu oraz mleczarni, czy chlewni.
Więcej na temat fotowoltaiki dla rolnika znajdziesz tutaj.
Czy więc każdy kto korzysta z instalacji fotowoltaicznej jest prosumentem?
Niestety nie. Właściciel instalacji fotowoltaicznej o mocy większej niż 50kW nie jest prosumentem.
Zasady rozliczania energii dla prosumentów
Skoro teorię związaną z wyjaśnieniem, kim jest prosument i kto może nim zostać mamy już za sobą, przejdźmy do tego, jak rozliczany jest prosument.
Zasady rozliczania prosumenta uzależnione są od wielkości instalacji fotowoltaicznej.
Zgodnie z przepisami prosument może być właścicielem mikroinstalacji:
- do 10kWp – wówczas zyskuje możliwość odzyskania 80% nadwyżek energii przekazanych do sieci energetycznej
lub - do 50kWp – wówczas zyskuje możliwość odzyskania 70% nadwyżek energii przekazanych do sieci energetycznej.
Przykład:
W okresie 6-miesięcznym Klient pobrał z sieci 150 kWh i wprowadził do sieci (wyprodukował) 150 kWh.
Ilość energii zbilansowanej (dla współczynnika 0,8) = 0,8*150 kWh = 120 kWh.
Wynik bilansowania = 30 kWh (150 kWh – 120 kWh).
Faktura dla klienta po zbilansowaniu:
Sprzedaż – 30 kWh x cena sprzedaży.
Dystrybucja – 30 kWh x cena dystrybucji.
Prosument, nadwyżka i sprzedaż prądu

Zgodnie z prawem jako prosument nie możesz sprzedać wyprodukowanej energii. Nadwyżka, czyli ten prąd, który wyprodukowała Twoja instalacja fotowoltaiczna, a który nie został na bieżąco zużyty np. przez urządzenia elektryczne w Twoim domu, magazynowana jest w sieci energetycznej.
Jako prosument masz prawo odebrać 80% swojej nadwyżki zmagazynowanej w sieci w ciągu 12 miesięcy (lub 70%, jeżeli Twoja mikroinstalacja ma więcej, niż 10kW).
Kiedy i skąd się biorą nadwyżki?
Panele fotowoltaiczne w ciągu dnia produkują więcej prądu, niż np. wczesnym rankiem czy wieczorem. Podobnie rzecz wygląda w przypadku pór roku – zimą panele wyprodukują mniej energii niż latem, kiedy dni są dłuższe i bardziej słoneczne.
W naszych domach natomiast najwięcej prądu zużywamy wieczorami, późną jesienią oraz zimą. W ciągu dnia większość domowników jest zazwyczaj w pracy lub szkole, nie korzystamy więc w tym czasie z urządzeń elektrycznych w domu.
W ten naturalny sposób powstaje nadwyżka produkowanej energii, która przekazywana jest do sieci energetycznej.
W praktyce więc w ciągu dnia panele produkują dużą część energii, której nie pochłaniamy od razu, tylko wieczorem, kiedy wracamy do domów i spędzamy w nich najwięcej czasu. To wtedy odzyskujemy oddaną wcześniej nadwyżkę i możemy się cieszyć prądem za darmo!
NEWS
Rząd pracuje również nad rozporządzeniami, które w praktyce mają sprawić, że rozliczanie prosumenta z zakładem energetycznym stanie się bardziej korzystne. Projekty rozporządzeń zostały opublikowane w maju 2020 r. Regulacje dotyczą m.in. bilansowania międzyfazowego dla instalacji jedno- i trójfazowych.
Podsumowanie, czyli czy warto zostać prosumentem?
Na sam koniec rzućmy okiem na przeciętny rachunek za prąd. Miesięcznie płacimy za niego konkretną kwotę, ale gdy się przyjrzeć dokładniej, można ją rozbić na mniejsze opłaty, które jako całość składają się na sumę końcową rachunku.
Zatem kwota na rachunku za prąd składa się z:
- opłaty za energię czynną, czyli za prąd,
- podatku VAT 23%,
- akcyzy 1%,
- pozostałych kosztów, takich jak m.in. opłaty stałe, koszty przesyłu energii, marża dystrybutora, opłata jakościowa itd.
Opłata za samą energię elektryczną to blisko 1/3 całego rachunku za prąd, który dostajesz od swojego dystrybutora energii.
Jako zwykły konsument kupujesz prąd po wyższej cenie, bo poza energią czynną płacisz opłaty dodatkowe i podatek VAT.
Jako prosument płacisz mniej, bo w praktyce możesz obniżyć rachunki za prąd do sumy kosztów stałych, czyli nawet do kilkunastu złotych miesięcznie!
No dobra, ale co mówią prosumenci, którzy korzystają już ze swoich instalacji? Polecają, czy nie?
“Raport o fotowoltaice w Polsce” rozwiewa wątpliwości:
A co przekonuje najbardziej do zostania prosumentem?
Wg ww. raportu:

Czy chcesz więc dołączyć do grona osób, które zamiast płacić 200zł miesięcznie za energię płacą tylko 15 złotych? Chcesz stać się świadomym i proekologicznym konsumentem?
Wypełnij formularz, a poprowadzimy Cię krok po kroku do własnej instalacji fotowoltaicznej. Na zrozumiałych zasadach i bez biurokracji!
Nasi konsultanci są do Twojej dyspozycji. Zostaw nam wiadomość a my szybko oddzwonimy do Ciebie.